Garyan jangi
| Garyan jangi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Raqiblar | |||||||
| Liviya Anti-Qaddafiy kuchlari | Liviya Arab Jumhuriyati kuchlari | ||||||
| Qoʻmondonlar | |||||||
| Noma'lum | Noma'lum | ||||||
| Yoʻqotishlar | |||||||
| 35 | noma'lum | ||||||
Garyan jangi Liviyadagi fuqarolar urushida Qaddafiyga qarshi isyonchi kuchlar va Muammar Qaddafiyga sodiq kuchlar oʻrtasida Nafusa togʻlarining sharqiy chekkasida joylashgan Tripolitaniyaning Garyan shahrini nazorati uchun boʻlgan jang.
Fon
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mamlakat boʻylab keng koʻlamli norozilik namoyishlaridan soʻng, tez orada Liviyada uyushgan muxolifatchilar Nafusa togʻlarining koʻp qismini nazoratga oldi. Garyan ham tez orada isyonchilar tomonidan qoʻlga olindi[1], ammo Qaddafiy Liviyani isyonchilardan qaytarib olish uchun va tezda nazoratni tiklash uchun boʻlinmalarni joʻnatdi. 1-martdan 2-martga oʻtar kechasi Qaddafiynin sodiq qoʻshinlari shaharga qorongʻu paytda kirib kelishdi. 2-mart kuni ertalab isyonchilar shahar hukumat qoʻshinlari tomonidan bosib olinganini tushunishdi. Askarlar muxolifat aʼzolarining roʻyxatini topishgandi. Garyandagi barcha isyonchilarni toʻplashni boshladilar. Garyan hukumat tomonidan qaytarib olindi[2].
Yafran va Kiklada Qaddafiy kuchlari magʻlubiyatga uchragach, isyonchi kuchlar Garyanga qayta hujum qilishga tayyorgarlik koʻra boshladilar. 6-iyulda qoʻzgʻolonchilar Al-Qavalishni egallab, Asabaga yurishdi. Biroq Qaddafiy qoʻshinlarining qarshi hujumi ularni biroz ushlab turdi va Al-Qavalishni vaqtincha Qaddafiyning qoʻlida qoldi.
Jang
[tahrir | manbasini tahrirlash]13-avgustda isyonchilar Garyanga yana hujum qilishdi. Aniqlanishicha, isyonchilar dastlab Qaddafiy kuchlarini chekinishga majbur qilishga erishgan, biroq keyinchalik Qaddafiy tarafdorlari qayta toʻplanib, qarshi hujumga oʻtgan[3]. 14-avgust kuni isyonchilar shaharning 70 foizini nazorat qilayotganlarini maʼlum qilishdi[4]. Al-Qavalishdagi Qaddafiyning sodiq qoʻshinlari Garyandan chekinayotganini eshitishgan[5]. 15-avgust kuni isyonchilar shaharni toʻliq nazorat qilayotganliklarini eʼlon qilishdi[6][7]. Nafusa togʻlaridagi isyonchilar harbiy kengashi vakilining taʼkidlashicha, Garyan oʻsha paytda toʻliq inqilobchilar qoʻliga oʻtgan. Ular Gʻarbiy togʻlarda Qaddafiyning asosiy qoʻmondonlik markazi boʻlgan Sahbon brigadasini tor-mor qildilar. Va Brigadaning ogʻir va yengil qurollarini olib ketishdi[8]. .
16- avgust kuni hukumat matbuot kotibi Mussa Ibrohim hukumat qoʻshinlari Garyanni tez orada qaytarib olishini maʼlum qildi va Garyan qoʻlga olingani haqidagi isyonchilarning maʼlumotlarini bilvosita qoʻllab-quvvatladi[9][10]. Reuters Garyan isyonchilar qoʻlida ekanligini tasdiqladi, isyonchi kuchlar T-34 tanki bilan shahar markazida joylashib olishgan edi[11].
17-avgust kuni shaharda janglar davom etayotgani xabar qilindi[12].
18-avgust kuni sodiqlar shaharni butunlay tark etishdi, buni Reuters muxbiri tasdiqladi. Ular shimolga, Aziziyaga chekinishdi. [13] [14]
Oqibat
[tahrir | manbasini tahrirlash]15-avgust kuni isyonchilar jangdan soʻng Garyandan janubga koʻchib oʻtishdi va Mizda harbiy bazani egallab, u yerda saqlanadigan Liviya armiyasining kuchli harbiy taʼminotiga ega boʻlishdi[15]. Mizda Garyan, Bani Valid va Sabha yoʻllari oʻrtasidagi strategik chorraha yaqinida joylashgan harbiy baza edi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Protests continue in Liberated Gharyan |“. 2012-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-mart.
- ↑ Yuboco. „Pro and Anti-Gaddafi groups battle for strategic towns in Libya“. Digital Journal (2011-yil 2-mart). Qaraldi: 2011-yil 25-mart.
- ↑ „Gaddafi defiant as rebels claim gains in west“. Al Jazeera (2011-yil 14-avgust). Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Al Jazeera Libya Live Blog.
- ↑ Lowe, Christian. „UPDATE 1-Libyan rebels say they attack town south of Tripoli“. Reuters Africa. Reuters (2011-yil 14-avgust). 2012-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ „Qaddafi Defiant As Libyan Rebels Enter Key Towns Near Tripoli“. Radio Free Europe/Radio Liberty (2011-yil 15-avgust). Qaraldi: 2011-yil 15-avgust.
- ↑ „Fighting rages in Libya amid parley reports“. Radio Netherlands (2011-yil 15-avgust). 2012-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-avgust.
- ↑ Georgy, Michael. „Rebels say Tripoli encircled; Gaddafi defiant“. Reuters (2011-yil 15-avgust). 2011-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 15-avgust.
- ↑ „Rebels say they are just 50km from Tripoli“. The National. Agence France-Presse (2011-yil 16-avgust). 2012-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Beatty, Andrew; Bar, Herve. „Victory nigh for rebels?“. iAfrica.com. Agence France-Presse (2011-yil 16-avgust). 2012-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Laessing, Ulf. „Libya rebels take Garyan, south of Tripoli-witness“. Reuters Africa. Reuters (2011-yil 18-avgust). 2012-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Fahim, Kareem. „Libyan Rebels Gain Control of Oil Refinery as Qaddafi Forces Flee“. The New York Times (2011-yil 18-avgust). Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Laessing, Ulf; Bell, Yvonne. „WRAPUP 6-Libyan rebels seize refinery, eye Tripoli“. Reuters UK. Reuters (2011-yil 18-avgust). 2019-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ Valdmanis, Richard. „Rebel pays price in fight for Libyan town“. Reuters Africa. Reuters (2011-yil 18-avgust). 2012-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-noyabr.
- ↑ 16:56 15 August entry at